09 7117 5789 hung.ly@fil.com.vn

Vì sao lọc dầu máy nén khí là yếu tố bắt buộc...

by | Jul 14, 2025 | Blog | 0 comments

Trong các nhà máy thực phẩm hiện đại, khí nén đóng vai trò như một nguồn năng lượng sạch, linh hoạt và có mặt ở hầu hết mọi công đoạn sản xuất: từ chiết rót, đóng gói, làm sạch đến vận hành thiết bị tự động. Tuy nhiên, nếu nguồn khí nén bị nhiễm dầu, nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm là cực kỳ nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích lý do vì sao lọc dầu máy nén khí là một phần không thể thiếu trong hệ thống khí nén dành cho ngành thực phẩm, đặc biệt khi doanh nghiệp cần đạt chứng nhận HACCP hay ISO 22000.

Khí nén – nguồn năng lượng tiềm ẩn rủi ro nếu không kiểm soát dầu hiệu quả

Máy nén khí có dầu (oil-lubricated) sử dụng dầu để bôi trơn và làm mát trong quá trình nén khí. Khi khí được nén, một phần dầu sẽ bị cuốn theo dòng khí, tồn tại ở ba trạng thái:

  • Dầu lỏng (liquid oil) – dễ được tách bằng bộ tách dầu thô.
  • Aerosol (sương dầu) – các hạt cực nhỏ, khó lọc nếu không có thiết bị chuyên dụng.
  • Vapor (hơi dầu bay hơi) – tồn tại ở mức phân tử, cần hấp phụ bằng than hoạt tính mới loại bỏ hoàn toàn.

Trong khi đó, tại các nhà máy thực phẩm, khí nén thường:

  • Tiếp xúc trực tiếp với bao bì, dây chuyền chiết rót, bề mặt thiết bị chế biến.
  • Dùng trong các quy trình thổi khô, làm sạch thiết bị hoặc bao bì.
  • Cung cấp khí cho hệ thống điều khiển tự động trong môi trường sạch.

Dầu lẫn trong khí nén sẽ:

  • Làm nhiễm bẩn thực phẩm nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.
  • Gây mùi khó chịu, ảnh hưởng chất lượng cảm quan.
  • Bám cặn trên bề mặt thiết bị, làm tắc van, giảm hiệu suất.
  • Không đáp ứng tiêu chuẩn HACCP, ISO 22000, FSSC 22000 hoặc các quy định từ FDA (Hoa Kỳ), BRC (Anh)…

Tiêu chuẩn HACCP và yêu cầu về khí nén sạch

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) yêu cầu doanh nghiệp phân tích các mối nguy có thể phát sinh trong toàn bộ chuỗi sản xuất. Khí nén nằm trong nhóm mối nguy hóa học nếu có chứa dầu, tạp chất, hơi nước hoặc vi khuẩn. Do đó, hệ thống khí nén phải được thiết kế và kiểm soát sao cho:

  • Khí sạch, khô, không dầu, không chứa tạp chất ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm.
  • Có hệ thống lọc dầu đạt chuẩn ISO 8573-1, đặc biệt là Class 1 hoặc Class 0 đối với dầu tổng.
  • Được bảo trì định kỳ, có hệ thống giám sát chất lượng khí nén (nếu có).

ISO 8573-1 và phân loại dầu trong khí nén

Tiêu chuẩn ISO 8573-1 phân loại chất lượng khí nén theo ba thành phần:

  • Hạt rắn
  • Hơi nước
  • Tổng hàm lượng dầu (aerosol + vapor)
Class chất lượngTổng dầu cho phép (mg/m³)
Class 1≤ 0.01 mg/m³
Class 0Tùy định nghĩa, yêu cầu cao hơn Class 1 và phải chứng minh bằng thực nghiệm

Trong ngành thực phẩm, các vị trí tiếp xúc trực tiếp thường yêu cầu Class 0, còn tiếp xúc gián tiếp yêu cầu Class 1 là tối thiểu.

Hệ thống lọc dầu tiêu chuẩn gồm những gì?

Để kiểm soát dầu hiệu quả, hệ thống lọc khí nén cần tích hợp nhiều cấp lọc, cụ thể:

  1. Lọc tách sơ cấp (Pre-filter – Coalescing Filter):
    • Loại bỏ phần lớn aerosol và hạt rắn.
    • Hiệu quả khoảng 99.9% với kích thước hạt ≥ 1 micron.
  2. Lọc tinh (High Efficiency Coalescing Filter):
    • Lọc được các hạt mịn và sương dầu nhỏ tới 0.01 micron.
    • Loại bỏ phần lớn hơi dầu trong khí.
  3. Lọc than hoạt tính (Activated Carbon Filter):
    • Hấp phụ phần hơi dầu còn lại (vapor) mà lọc cơ học không thể loại bỏ.
    • Giúp loại bỏ mùi và hydrocarbon.
  4. Cảm biến giám sát dầu (Oil Vapor Monitor):
    • Dùng trong hệ thống cao cấp cần giám sát real-time.
    • Thường sử dụng cảm biến quang học, photoacoustic hoặc detector.

 Một ví dụ thực tế là máy thu hồi hơi dầu WSO của Donaldson – thiết bị được thiết kế đặc biệt để loại bỏ hoàn toàn hơi dầu và sương dầu trong khí nén bằng công nghệ lõi lọc Synteq™ XP. Sản phẩm này giúp đảm bảo chất lượng khí đạt chuẩn Class 1/0, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của hệ thống sản xuất thực phẩm theo tiêu chuẩn HACCP.

lọc dầu máy nén khí

Thiết bị có thể lắp đặt tại đầu ra của máy nén hoặc tại trạm phân phối khí trung tâm, đảm bảo bảo vệ toàn bộ hệ thống dây chuyền thực phẩm không bị nhiễm dầu.

Xem thêm chi tiết thông số kỹ thuật của máy thu hồi hơi dầu WSO tại đây!

Hậu quả nếu không có hệ thống lọc dầu phù hợp

  • Thiệt hại kinh tế: phải thu hồi lô hàng do nhiễm dầu.
  • Mất chứng nhận: không đạt kiểm định HACCP, ảnh hưởng xuất khẩu.
  • Tăng chi phí bảo trì: van, xy-lanh bị hỏng do cặn dầu.
  • Ảnh hưởng hình ảnh thương hiệu: người tiêu dùng mất niềm tin.

FIL Việt Nam – Giải pháp khí sạch toàn diện cho ngành thực phẩm

FIL chuyên cung cấp giải pháp khí sạch trọn bộ cho nhà máy thực phẩm – bao gồm:

  • Máy nén khí không dầu hoặc kiểm soát dầu nghiêm ngặt.
  • Hệ thống lọc khí nhiều cấp.
  • Bộ sấy khí hấp phụ – điểm sương thấp tới -40°C.
  • Thiết kế hệ thống đường ống, bình tích áp chuẩn thực phẩm.
  • Tư vấn, lắp đặt, bảo trì đồng bộ – toàn quốc.

FIL Việt Nam cung cấp trọn bộ giải pháp khí nén sạch, bao gồm máy nén khí không dầu, hệ thống lọc khí ba cấp, và thiết bị xử lý hơi dầu như máy thu hồi hơi dầu Donaldson WSO, giúp doanh nghiệp đạt chuẩn HACCP một cách toàn diện.

Bạn đang cần hệ thống khí sạch đạt chuẩn HACCP? Hãy liên hệ với FIL Việt Nam để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ kỹ thuật tận nơi!